ل رێڤه‌به‌ریا ڤێتێرنه‌رى ژ رێڤه‌به‌رێت پیشه‌نگ و سه‌ركێشه‌ پارێزگه‌ها دهوكێ یه‌ د بابه‌تێ به‌ر هه‌ڤكرن و بلاڤكرنا چلاكیێت خو یێت سالانه‌ و بشێوه‌كێ زه‌لال و ئاشكرا، دیاره‌ كو ئه‌ركێن سه‌ره‌كى یێت خزمه‌تێن ڤێتێرنه‌رى د دیارن ژ ستراتیجیه‌كا كاركرنا وێ ئه‌وژى: پشت راست بون ژپاراستنا ساخله‌میا ئاژه‌ل و ده‌ستنیشانكرنا نه‌خوشیێت وان ، پاراستنا ساخله‌میا گشتى ب رێكا دابینكرنا به‌رهه‌مه‌كێ ساخله‌م و دور كرنا مه‌ترسیا نه‌خوشیێت هه‌ڤپشك، باشتر كرنا جورى و به‌رهه‌مێ ئاژه‌لى.
Ù„ سالا 2013 دا بو جارا ئێكێ یه‌ نه‌خوشیا گرێ بونا پیستێ چێلان ( lumpy skin disease) , Ù„ ده‌ڤه‌را ئامێدیێ Ù„ هه‌یڤا ته‌باخێ, Ùˆ پشتى چه‌ندین كریار Ùˆ هه‌وێت كونترول كرنێ، ئه‌نجامداى هێشتا نه‌خوشى یا به‌رده‌وامه‌ Ùˆ دبیت به‌لاڤببیتن Ù„ هه‌مى پارێزگه‌هێ بتایبه‌تى كو Ù„ (به‌غدا Ùˆ میسل Ùˆ اربیل Ùˆ وه‌لاتێ توركیا) ÛŽ Ú˜Ù‰ نه‌خوشى هاتیه‌ توماركرن. دیسان دوو Øاله‌تێن نه‌خوشیا تایا خوین به‌ربونێ (hemorrhagic fever), Ù„ ده‌ڤه‌را ئامێدیێ Ùˆ Ù„ سه‌نته‌رێ باژێرى ÙŽ ده‌ركه‌ت بو . دیسان نه‌خوشیا كولكا ره‌ش Ù„ دوو جها Ù„ ده‌ڤه‌را ئاكرێ گوندێ (راس العین ) Ùˆ گوندى ÙŽ(ئامادا ژێرى) ده‌ركه‌Ùت بو Ù„ بهارا ئه‌ڤێ سالێ Ùˆ هه‌مێ پێرابونێت پێتڤى بو كوتنرول كرنا ÙˆÛŽ هاتنه‌ بجهئینان.
گرنگترین خال كو ئه‌ڤ ساله‌ هاتینه‌ به‌رجاڤ و كارتێكرنا خو هه‌بو یه‌ و دێ هه‌بیت ل سه‌ر پاشه‌روژا ڤان خزمه‌تا كه‌تن:.
• گرێدانا دوه‌مین كونÙرانسى خزمه‌تێن ڤێتێرنه‌رى Ù„ 20ته‌باخا 2013 Ù„ هولا كونÙرانسا Ù„ زانكویا دهوك Ùˆ ب پشكداریا شاندا Ú˜ توركیا Ùˆ به‌غدا Ùˆ پارێزگه‌هێن هه‌رێمێ.
• بهه‌لكه‌Ùتا روژا ئالایێ كوردستانێ Ù„ 17/12/2013 , مه‌ رونشتنه‌ك رێكخست Ù„ دور نه‌خوشیێن هه‌ناسێ یێن مریشكا كو زیانه‌ك ب سامانێ وان گه‌هشتیه‌ , هه‌مى لایه‌نێن په‌وه‌یندى بڤێ ÙƒÛŽØ´ÛŽ ڤه‌ هه‌ى هاتبونه‌ داخوازكرن , ئه‌ڤ رونشتنه‌ Ù„ هوتیلا ژیان بو Ùˆ بو ماوێ پتر Ú˜ 4 ده‌مژمێرا ڤه‌كێشا بو Ùˆ چه‌ندین راسپارده‌ Ùˆ پێشنیاز Ú˜ÛŽ هاتنه‌ ده‌ر.
• ئه‌نجامدانا ئاهه‌نگه‌كا خیزانى یا تایبه‌ت ب رێزلێنان و هه‌ لسه‌نگاندنا سالانه‌ و تێدا بنگه‌ هێ باتێل بو جارا سیێ خه‌لاتێ باشترین بنگه‌ه بده‌ست ڤه‌ دئینیت , و پروژێ (ولید) یێ خودانكرنا په‌له‌وه‌را باشترین ئێك بو پشتى كێمترین رێژا مرنێ دڤێ سالێ دا ئیناى, و هه‌لهێنه‌را (ژین) باشترین هه‌لهێنه‌را پارێزگه‌هێ بو , دیسان (رادیویا دهوك) وه‌ك باشترین ده‌زگایێ راگه‌هاندنێ د بوارێ روشنبیرى و خزمه‌تكرنا كه‌رتێ ڤێتێرنه‌رى ل پارَیزگه‌ها دهوكێ هاته‌ خه‌لاتكرن.
• پیشه‌سازیا په‌له‌وه‌را Ù„ پارێز گه‌ها دهوكێ د گه‌شێ دا یه‌ Ùˆ نوكه‌ ژمارا پروژا گه‌هشتیه‌ پتر Ú˜ (180) پروژا Ùˆ (150) ژوانا ئه‌ڤ ساله‌ كه‌تنیه‌ كارى Ùˆ ( 6290112) مریشك هاتنه‌ بخودانكرن Ùˆ (5127545) هاتینه‌ Ùروتن . Ùˆ ئه‌ڤ ساله‌ (4) Øاله‌تێن نه‌خوشیا ئه‌نÙلونزا بالندا دنا٠پروژا دا دیار ببون ژبلى نه‌خوشیێن دى یێن هه‌ناسیه‌یێ ( نیوكاسل 6 Øاله‌ت , ئاى بى 27 Øاله‌ت, نه‌خوشیا س ر د 47 Øاله‌ت). پتر Ú˜ 500 سه‌ره‌دانا بو پروژێن په‌له‌وه‌را هاتینه‌ ئه‌نجامدان دگه‌ل پتر Ú˜ 1500 تاقیكرنێت بله‌ز، ژیو دیڤچون Ùˆ پـشت راست بون Ú˜ ره‌وشا ساخله‌میا مریشكا Ùˆ بكێرهاتنا وان بو سه‌رژێكرنێ.
• ئه‌نجامدانا (5) خولێن راهێنانێ Ùˆ ب پشێوه‌كێ سه‌ركه‌Ùتى.
• پشكداریێ كارا یا مه‌ د مینى كونÙرانسێ چاندنێ دا Ù„ 17/06/2013 كو گرێداى بو ب پلانا پێنج سالى یا چاندنێ Ù„ پارێزگه‌هێ.
• كارا بونا لیژنا تایبه‌ت ب دیڤچون Ùˆ سه‌رپه‌رشتیا بزیشكێن سه‌رپه‌رشت كو بكارێ سه‌رپه‌رشتیا ساخله‌میا ڤێتێرنه‌رى Ù„ سه‌ر پروژێن ئاژه‌لى Ùˆ كومپانیا Ùˆ كارگه‌ها Ùˆ مولا دكه‌ن Ùˆ مه‌ (18) كومبون بو Ú¤ÛŽ چه‌ندێ گرێداینه‌ Ùˆ چه‌ندین رێنما Ùˆ ئاراسته‌كرن ئه‌نجامداینه‌ , دیسان مه‌ هه‌لسه‌نگاندنا باشترین سه‌رپه‌رشتا بو كومپانیا (د.كامیران Ù…Øمد سالØ) Ùˆ بو پروژێن ئاژه‌لى (د. هه‌یسه‌م زه‌یا) Ù„ Ú¤ÛŽ سالى بون.
• د بابه‌تێ ساخله‌میا گشتى Ùˆ دیڤچونا بازارى (799) سه‌ره‌دان هاتنیه‌ كرن Ùˆ (4433) جه هاتینه‌ دیتن Ùˆ (371) كه‌س هاتینه‌ سزادان Ùˆ (4005 كلگم) برا كه‌رستا هاتیه‌ Ú˜ نا٠برن , Ùˆ (6) Øاله‌ت هاتینه‌ ره‌وانه‌كرن بو دادگه‌هێ, مولله‌تێن ساخله‌میا ڤێتێرنه‌رى بو (334) جها هاتیه‌ دان دگه‌ل (11) مولله‌تا بو ماسى Ùروشێن گه‌روك. Ùˆ ژبو كیم كرنا مه‌ترسیا نه‌خوشیا هاریێ Ùˆ كیسێن ئاڤێ Ùˆ بهه‌ماهنگى دگه‌ل كارگێریا Ùˆ پولیسا پتر Ú˜ (1090) سه‌ هاتینه‌ ژناÙبرن.
• به‌رنامێ ڤاكسین كرنا ئاژه‌لى بدروستى برێڤه‌نه‌چو ژ به‌ رنه‌بونا برا ڤاكسینێت پێـتڤى, د هه‌وه‌كا ڤاكسینكرنێ دژى نه‌خوشایا نیوكاسل پتر ژ 200 هزار مریشكێن گوندا هاتنه‌ ڤاكسینكرن, و دهه‌وه‌كا نه‌خوشیا ته‌به‌كى دا پتر ژ 550 هزار سه‌رێن په‌ز و بزنى هاتنه‌ ڤاكسین كرن و نێزیكى 530 سه‌رێن په‌ز و بزنى هاتنه‌ ڤاكسین كرن دژى نه‌خوشا خوریكا.
• Ù„ خالا ئیبراهیم خه‌لیل Ùˆ بچاڤدێریا خالا كه‌ره‌نتینێ Ù„ وى جهێ , پتر Ú˜ (76) هزار ته‌نێن شیره‌مه‌نیێ Ùˆ (290) هزار ته‌نێن هێكا Ùˆ (450) هزار ته‌نێن گوشتى Ùˆ پتر Ú˜ (6200 ) سه‌رێن Øیوانا هاتینه‌ ژور . نێزیكى هزار ته‌نا Ú˜ كه‌رستێن خوارنێ هاتیه‌ Ú˜ ناÙبرن Ùˆ (52) ته‌ن هاتینه‌ زڤراندن, Ùˆ پتر Ú˜ (7500) ته‌ن Ú˜ هیریێ Ùˆ كه‌ڤلا هاتینه‌ ره‌وانه‌كرن بو Ú˜ ده‌رڤه‌.
• Ù„ كوشتارگه‌هێن پارێزگه‌هێ پتر Ú˜ (165,000) سه‌رێ Øیوانا لبن چاڤدێریا رێڤه‌به‌ریا مه‌ هاتیه‌ سه‌رژێكرن .Ùˆ (89) له‌شه‌ Ùˆ (2000) پارچێن له‌شى هاتنه‌ ژناÙبرن.
• لنا٠تاقیگه‌هێن مه‌ پتر Ú˜ (33) هزار شروڤه‌كرنێن كه‌رستێن خوارنێ Ùˆ پتر Ú˜ (1050) شروڤه‌كرنێن سیرولوجى Ùˆ ژبلى كارێ چاندن Ùˆ Øه‌ساسیێ Ùˆ سلاد چێكرنێ.
• دبوارێ جاككرنا ده‌ستكرد دا, ئه‌م د به‌رده‌وامبوین لسه‌ر بكارئینانا توڤێ نو بو كوتانا چێلا و ئه‌ڤ ساله‌ به‌رهه‌مى وى ژ گولكا زان و نیشانێت ساخله‌میێ و باشیێ لێ دیارن و ئه‌م دبه‌رده‌وامین بو ڤێ توڤى.ژمارا كوتانا ئه‌ڤ ساله‌ گه‌هشته‌ 1620 كوتانا ب توڤێ نوى.
• ب پشته‌ڤانیا رێزدار پارێزگه‌رێ دهوكێ 17 بركێن په‌ز شوشتنێ هاتنه‌ دروستكرن و به‌لاڤكرن ل سه‌ر بنگه‌ها.
• به‌رنامێ ئاڤاكرنێ ئه‌ڤ ساله‌ یێ گرنگ بو ژبه‌ر ده‌سپێكرنا ئاڤاكرنا قوناغا ئێكێ ژ ئاڤاهیێ رێڤه‌به‌ریێ بكوژمێ (ملیاره‌ك ونی٠) دینارا ژ پارێ گه‌شه‌ پێدانا هه‌ریمێ و بنگه‌هێ ڤێتێرنه‌رى ل ئاكرێ بكوژمێ (ملیار) دینارا ژ پارێ وه‌به‌رهێنانێ و بنگوهێ زاخو بكوژمێ (هه‌شت سه‌د) ملیون دینارا ژ پارێ تایبه‌ت ب ده‌ڤه‌را زاخو , و قوناغا ئێكێ ژ بنگه‌هێ زومار.
• ژ برا (1,190,000,000) دینار ژ پارێ هاریكاریا چاندنێ بو سالا 2013 بو مه‌ هاتبو ته‌رخانكرن ، مه‌ ژماره‌كا باش ژ ڤاكسینا و پێتڤیا دابینكریه‌ و بره‌كا ده‌رمانا یا برێڤه‌یه‌، كو ئه‌ڤه‌ سالا ئیكێ یه‌ ئه‌ڤ جوره‌ میزانیه‌ بو مه‌ دهێته‌ ته‌رخانكرن.
• دبوارێ هه‌ڤكاریێ دگه‌ل رێكخراوێـت نه‌ Øكومى , رێڤه‌به‌ریا مه‌ ب هه‌ماهنگى دگه‌ل رێكخراوا IECD یا Ùرنسى رابوینه‌ ب ئه‌نجامدانا سێ پروژا ئێك كلینكا گه‌روك یا ڤێتێرنه‌رى Ùˆ خوله‌كا هشیار كرنێ دژى بكارئینانا ده‌رمانا, Ùˆ خوله‌ك لدور نه‌خوشیێن كارك Ùˆ به‌رخا.
دبه‌ره‌وامیا سیاسه‌تا مه‌دا بو دان Ùˆ ستاندنكرنا هه‌ر بابه‌ته‌كى گرێداى بكارێ رێڤه‌به‌ریێ ڤه‌ ØŒ ژماره‌ Ùˆ جورێن كومبونا هه‌بون ØŒ مینا كومبونێت Øه‌Ùتیانه‌ دگه‌ل به‌رپرسێ پشكا (52) كومبون بون، كومبونێت هه‌یڤانه‌ دگه‌ل پشكا (55 ) كومبون بون Ùˆ ژمارا سه‌ره‌دانا ژلایێ مه‌ڤه‌ بو بنگه‌ها (16) سه‌ره‌دان بون.
ده‌رچونا یاسا ساخله‌میا ئاژه‌لى یا عیراقى یا ژماره‌ 32 لسالا 2013 ، كو پێتڤیه‌كا سه‌ره‌كى یو ژ بو گونجاندنا یاسا و رسَیا یا خزمه‌تێن ڤێتێرنه‌رى ل عیراقێ دگه‌ل بارودوخێ ڤى سه‌ر ده‌مى و پێتڤیێن رێكخراوا بازرگانیا جیهانى. پشتى چوار سالا , ئه‌ڤ ساله‌ تنێ مه‌ ترمبێله‌ك بو خو كریه‌ پشتى ره‌زه‌مه‌ندیا وه‌زاه‌رتا دارایى هاتیه‌ وه‌رگرتن